"Dini Müceddidler" Kitab Nafi'sinden Bir Parça - 2
Asırlardan beri mütevali mağlubiyyetlere ma'ruz kalan Devlet Osmaniyye'nin her def'ai felaketi harb ü darb aleyhinde bir ders intihab olacak yerde, kendinden evvelki vaz'iyyete ilave itdiği musibetlerin elem tahammülgüdazıyla harb ü vega tarafdarları içün yeni bir hüccet tehyic makamına kaim olmuşdur. Filhakika, mağlubiyyetimizle neticelenen bu muharebelerin ekserisinde bizim teşebbüsümüz amil olmamak ve mukabil tarafdan vuku' bulan bir ağır teklif bizi harbe mecbur itmiş olmakla beraber mukadderatımızı işte bu mecburiyyetlere tevdi' iderken, kar ve zarar hesabına müstenid ma'kul ve mantıki fikirlerden ziyade herçibad abad hissiyatı hakim olarak, bir millet içün muvaffakiyyetle başa çıkarılamayacak muharebelerden ictinab itmenin kıymeti hakkıyle takdir olunamamış, takdir idenler de hain ittihamlar tehdidi altında ezilmiş gitmişler. Son zamanlarımızın basiret ve raviyyetine sahib bir diplomatı bulunan Kamil Paşa merhum bile, vaktiyle - İttihad ve Terakki...