"Burada bilmünasebet aklıma geldi: Selim evvelin vaktiyle, aramızda bulunan tebai gayr müslime hakkında ya İslamiyyeti veya seyfi kabule mecbur tutulmalarına dair olan tasavvuru, zamanındaki ulemai dinin muhalefeti ile akamete mahkum olmuş. Bu hikayeyi lisan tenkid ile yad iden sivri akıllılarımız bulunur. Bence hak ve ma'delete mugayır hissiyyatı diniyyenin hakiki hissiyat diniyye olamayacağını takdir iden o ulema din ile fikr fazilete serfüru eyleyen o padişah muazzam, müslümanların devr şevketinde de, devr zaafında da tebcil ve tekrime layıkdır. İşte bakınız: dini fikirler ve hislerle, milli fikirler ve hislerin farkı böyle ince noktalarda kendini gösterir, ve milliyyet düsturları hak ve ma'deletden ayrılabildiği halde, dini düsturlar ayrılamaz, belki hak ve adl gibi şeyler bizzat dinin düsturları cümlesindendir."
Dini müceddidler, Mustafa Sabri Efendi, sahife 275
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder